AFGANISTAN

FRAGMENT ZE WSTĘPU

Jednym z najpoważniejszych problemów przy pisaniu prac dotyczących Bliskiego i Środkowego Wschodu, w tym Afganistanu, jest nazewnictwo, szczególnie kwestia nazw geograficznych oraz pisowni imion własnych. Wobec braku w języku polskim jasnych i ostatecznie ustalonych zasad pisowni nazw afgańskich oraz wobec szczupłości literatury w języku polskim nie miałam punktu odniesienia, tym bardziej że nawet w tych nielicznych pracach wydanych w Polsce czytelnik odnajdzie różnorodność metod transkrypcji.
Problemu nie rozwiązuje także duża liczba publikacji w językach obcych, w których tak samo panuje duża swoboda w kwestii zasad zapisu. To samo donosi się do dostępnych atlasów i map Afganistanu, które wykazują wyjątkową dowolność. Za przykład skali problemu niech posłuży miasto afgańskie leżące na północ od Kabulu. Można spotkać następujące formy zapisu jego nazwy: Jabal as Siraj, Jebal--us-Siraj, Dżbal-u-Seraj, Dżabak os Saradź, Gabal os Sarag. Inny przykład to miasto Taloąan, Talokan lub Taluąan. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że mapy są niezbyt precyzyjne, szczególnie jeżeli chodzi o mniejsze rzeki, dopływy głównych rzek i mniejsze miejscowości.
Z podobnym problemem można się spotkać w przypadku imion i nazwisk afgańskich. Odnośnie do postaci tak istotnych jak władca kraju można posłużyć się encyklopedią, ale już w przypadku ministrów czy innych postaci źródła encyklopedyczne są bezradne. Ze względu na podane powody autorka pozwoliła sobie na stosowanie najczęściej występującej anglojęzycznej wersji. Stąd też pozostawiono formę "Khan", a nie "Chan", czy "Shah", a nie "Szach", tym bardziej że pojęcia "chan" i "szach" mają w języku polskim konkretne znaczenie.